پس از عمل جراحی پلک، بازگشت به فعالیت های فیزیکی باید در نهایت دقت و با رعایت نکاتی خاص انجام بگیرد. هرگونه فشار بیش از حد، خم شدن یا بلند کردن اجسام سنگین ممکن است تورم و خونریزی را تشدید کند و روند بهبودی را مختل سازد. حتی تمرینات سبک نیز شاید سبب افزایش جریان خون به ناحیه جراحی شده و منجر به عوارض ناخواسته شود.
اما آیا دوری کردن کامل از ورزش و فعالیت های فیزیکی ضروری است؟ از سوی دیگر، بی تحرکی طولانی مدت هم مشکلاتی مانند ضعیف شدن عضلات و احساس کسالت را به دنبال دارد. پس چگونه می‌توان تعادلی میان استراحت و حفظ فعالیت فیزیکی برقرار کرد؟
فهرست مطالب
ورزش کردن پس از جراحی پلک (بلفاروپلاستی)
پس از جراحی پلک، مرز باریکی میان بازگشت به فعالیت و حفظ نتایج عمل وجود دارد. از یک سو، تحرک زود هنگام و انجام حرکات سنگین با افزایش تورم، خونریزی و حتی تغییر در نتیجه جراحی همراه است. از سوی دیگر، بی تحرکی برای زمان نسبتا طولانی گردش خون را کند کرده و احساس ضعف ایجاد می کند.
قدم زدن آرام از همان روز اول برای بهبود جریان خون موثر بوده و از ایجاد لخته‌های خونی جلوگیری می کند. این در حالی است که فعالیت‌های شدید مانند دوچرخه سواری، تمرینات کاردیو و ورزش‌های باشگاهی نیاز به دوره‌های استراحت طولانی تری دارند.
- دوچرخه‌سواری حداقل دو هفته بعد از عمل اشکالی ندارد، اما باید با سرعت کم و در مسیرهای بدون شیب انجام شود. تمرینات کاردیو و بازگشت به باشگاه به حدود دو تا سه هفته زمان نیاز دارد و حتی پس از آن هم باید به آرامی و با رعایت محدودیت‌ها انجام شود.
- خم شدن ناگهانی، بلند کردن اجسام سنگین و هرگونه فشاری که موجب افزایش جریان خون به ناحیه پلک شود، در هفته‌های اول کاملاً ممنوع است.
- شنا کردن، استفاده از سونا و جکوزی نیز حداقل تا دو هفته پس از عمل توصیه نمی‌شود.
در مجموع؛ روند بازگشت به فعالیت‌های عادی شاید بین چهار تا شش هفته زمان ببرد.اما آیا این مدت زمان برای همه افراد مشابه است؟ پاسخ به این پرسش به شرایط جسمانی فرد و روند ترمیم بدن او بستگی دارد. پس چگونه می‌توان بدون به خطر انداختن نتیجه جراحی، فعالیت‌های روزمره را از سر گرفت؟ آیا می‌توان راهی پیدا کرد که هم بدن را در وضعیت مناسبی نگه داشت و هم روند بهبودی را مختل نکرد؟
ماساژ چشم پس از جراحی
پس از عمل بلفاروپلاستی، ماساژ صحیح پلک ها واقعا تاثیر زیادی در بهبود زخم ها و کاهش تورم دارد. این کار باید به‌طور منظم و طبق توصیه پزشک انجام شود. ابتدا دستان خود را کاملاً بشویید تا از انتقال آلودگی و ایجاد عفونت جلوگیری شود. در صورت تجویز کرم یا ژل درمانی، آن را روی ناحیه جراحی شده بمالید.
روش صحیح ماساژ:
- با استفاده از نوک انگشت اشاره یا شست، فشار ملایمی بر روی پلک اعمال کنید.
- انگشت خود را به آرامی و در جهت عقربه های ساعت به صورت دایره ای حرکت دهید.
- ماساژ را از اطراف ناحیه جراحی آغاز کرده و به تدریج به سمت محل بخیه ها ادامه دهید.
- حرکت انگشت باید از انتهای خارجی چشم به سمت داخل باشد و سپس از قسمت داخلی به سمت بیرون تکرار شود.
- ماساژ را روزانه یک‌بار و به مدت یک هفته انجام دهید. در صورت لزوم، پس از مشورت با پزشک، می‌توان آن را یک روز در میان انجام داد.
- تمامی توصیه‌های مراقبتی، از جمله پاکسازی زخم و استفاده از داروهای موضعی را رعایت کنید.
نحوه خوابیدن بعد از عمل بلفاروپلاستی
به جرات می توان گفت که یکی از عوامل مؤثر در بهبودی سریع تر و کاهش ورم و کبودی پس از بلفاروپلاستی، رعایت وضعیت صحیح خوابیدن است. قرارگیری نادرست سر و صورت حین خواب به نوبه خود موجب افزایش تورم و اختلال در روند ترمیم خواهد شد. توصیه‌های مهم برای خوابیدن پس از جراحی پلک:
- از خوابیدن به پهلو یا روی شکم خودداری کنید زیرا تماس مستقیم صورت با بالش موجب ایجاد فشار بر روی پلک‌ها و اختلال در روند بهبود می شود.
- به صورت طاق‌باز بخوابید و سر خود را با استفاده از چند بالش، حدود ۳۰ درجه بالاتر از سطح بدن قرار دهید. این وضعیت موجب کاهش تجمع مایعات و در نتیجه کاهش تورم و کبودی خواهد شد.
- استفاده از بالش‌های طبی یا گردنی برای حفظ وضعیت صحیح خواب مفید است و از تغییر ناگهانی وضعیت بدن جلوگیری می کند.
- در صورت تمایل، از کمپرس سرد قبل از خواب با هدف کاهش التهاب استفاده کنید اما از اعمال مستقیم یخ بر روی زخم‌ها اجتناب نمایید.
مراحل جراحی پلک (بلفاروپلاستی)
بلفاروپلاستی با هدف بهبود افتادگی پلک، حذف پوست اضافی و در برخی موارد، اصلاح مشکلات عملکردی پلک انجام می شود.
مرحله بیهوشی
به منظور جلوگیری از احساس درد و افزایش راحتی بیمار، پیش از شروع جراحی، پزشک از بیهوشی استفاده می‌کند. بسته به شرایط بیمار و تشخیص جراح، دو روش بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی قابل استفاده است. در بیشتر موارد، از بی حسی موضعی همراه با آرام بخش وریدی استفاده می‌شود تا بیمار هوشیار باشد اما دردی احساس نکند.
مرحله ایجاد برش
پس از اثر گذاری بیهوشی، جراح برش هایی را در خطوط طبیعی پلک ایجاد می‌کند تا اسکارهای پس از عمل کمتر دیده شوند. محل و الگوی برش به نوع بلفاروپلاستی بستگی دارد:
در بلفاروپلاستی پلک بالا، برش در چین طبیعی پلک ایجاد می شود. از طریق این برش، چربی و پوست اضافی برداشته شده و در صورت نیاز، عضلات اصلاح می شوند.
در بلفاروپلاستی پلک پایین، برش در لبه پلک یا از داخل ملتحمه (روش ترانس‌کونژونکتیوال) انجام می گیرد. روش دوم زمانی استفاده می شود که نیاز به برداشت پوست اضافی وجود نداشته باشد و فقط بخواهند چربی های اضافی را اصلاح کنند. جراح با دقت پوست و بافت‌های زیرین را تنظیم کرده و توزیع مجدد چربی یا برداشت چربی اضافی را برای ایجاد ظاهری متعادل‌تر انجام می‌دهد.
مرحله بخیه زدن و ترمیم زخم
پس از انجام اصلاحات لازم، محل برش‌ها با بخیه‌های ظریف و قابل جذب یا غیرقابل جذب بسته خواهد شد. در مواردی که از بخیه‌های غیرقابل جذب استفاده شود، بعد از ۵ تا ۷ روز توسط پزشک برداشته می‌شوند.
مراقبت‌های پس از کشیدن بخیه پلک برای جلوگیری از عفونت
روزانه سه مرتبه محل بخیه را با آب و صابون بشویید تا از تجمع آلودگی و باکتری‌ها جلوگیری شود. این کار روند بهبودی را تسریع کرده و از بروز عفونت پیشگیری خواهد کرد.
پمادهای آنتی‌بیوتیک یا ترمیم‌کننده‌ای که پزشک تجویز کرده است باید به‌طور منظم و مطابق با دستور وی مصرف شوند.
قطره‌های چشمی، بلاخص انواعی که برای لنزهای تماسی تجویز می‌شوند، در مرطوب نگه داشتن سطح چشم مؤثر بوده و از خشکی و تحریک چشم ممانعت می‌کنند.
حداقل تا ده روز پس از عمل، استفاده از لوازم آرایشی روی پلک‌ها ممنوع است. چون ممکن است مواد آرایشی موجب تحریک پوست یا ایجاد عفونت شوند.
استحمام بلامانع است اما باید هنگام شستن و خشک کردن صورت، ناحیه جراحی‌شده را با ملایمت لمس کنید و فشار ندهید.
بایدهای انجام فعالیت‌های فیزیکی بعد از عمل جراحی پلک
پس از جراحی، بدن نیاز به زمان کافی برای بهبودی دارد. بهتر است از هرگونه فعالیتی که سبب خستگی یا افزایش فشار خون می‌شود، پرهیز کنید. حتی انجام کارهای روزمره مثل تماشای تلویزیون یا کار با موبایل باید محدود شود تا از خستگی چشم جلوگیری گردد.
پیاده‌روی سبک
پس از ۴۸ ساعت، می‌توان پیاده‌روی کوتاه و آهسته را آغاز کرد. این کار در بهبود گردش خون موثر بوده و از لخته شدن خون جلوگیری خواهد کرد. اما نباید در معرض باد، گرد و غبار یا آلودگی قرار بگیرید زیرا این موارد تحریک پذیری چشم را بیشتر می کنند.
استفاده از کمپرس سرد
در ۴۸ ساعت اول پس از عمل، کمپرس سرد مثلاً با استفاده از یخ پیچیده شده در یک پارچه نازک روی ناحیه جراحی شده برای کاهش تورم و کبودی مفید است. هر بار باید حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه از کمپرس استفاده نمود و سپس مدتی استراحت داده شود تا از سرد شدن بیش از حد پوست جلوگیری به عمل بیاید.
محدود کردن حرکات شدید صورت
حرکات شدید عضلات صورت مثل خنده های طولانی و شدید، عطسه های ناگهانی یا اخم کردن، فشار زیادی روی بخیه‌ها ایجاد می کنند. بهتر است در این مدت از محیط‌های پر گرد و غبار که عطسه را تحریک می‌کنند یا موقعیت هایی که سبب واکنش‌های هیجانی شدید می‌شوند، دوری کنید.
دوچرخه سواری بعد از جراحی پلک
با هدف جلوگیری از هرگونه فشار یا آسیب، تا زمان بهبودی کامل از دوچرخه سواری خودداری نمایید. تقریبا پس از دو هفته می‌توانید فعالیت را با دوچرخه ثابت آغاز کنید. اگر روند ترمیم به خوبی پیش برود، پس از چهار هفته دوچرخه سواری در فضای سرپوشیده امکان پذیر خواهد بود.
عدم وزنه برداری بعد از جراحی پلک
پس از جراحی پلک، تا زمان بهبودی کامل از وزنه برداری اجتناب نمایید. به این علت که بلند کردن وزنه موجب افزایش فشار در ناحیه سر و چشم شده و روند ترمیم را مختل می‌کند. برای شروع تدریجی، می‌توانید پس از چهار تا شش هفته با وزنه‌های سبک و بدون فشار زیاد بر عضلات صورت، فعالیت خود را از سر بگیرید.
انجام ندادن تمرینات کاردیو و اینتروال
حداقل دو هفته پس از جراحی پلک، تمرینات کاردیو سبک را آغاز کنید اما برای جلوگیری از افزایش فشار روی چشم‌ها، از فعالیت‌های شدید تا حداقل ۳ تا ۴ هفته دور بمانید. شروع تدریجی و افزایش آرام شدت تمرینات در طول زمان، بهترین راه برای بازگشت ایمن به فعالیت های ورزشی است.
یوگا و پیلاتس
یوگا و پیلاتس به جهت داشتن حرکات تقویتی و وضعیت های معکوس که سر را پایین‌تر از سطح قلب قرار می‌دهند، فشار زیادی بر چشم‌ها وارد می کنند. به منظور جلوگیری از ایجاد اختلال در روند بهبودی، حداقل تا یک ماه پس از جراحی پلک این تمرینات را انجام ندهید.
فعالیت‌های ممنوع (نبایدها) بعد از جراحی پلک
فعالیت‌هایی مانند دویدن، وزنه‌برداری، شنا، یوگا و ورزش‌های پرتحرک تا سه هفته پس از جراحی ممنوع هستند. این ورزش‌ها سبب افزایش ضربان قلب و فشار خون می‌شوند و منجر به خونریزی، افزایش تورم و کندی روند بهبودی می شوند. حتی حرکات سبک مانند دراز و نشست یا حرکاتی که سر را پایین نگه می‌دارند نیز ممکن است مشکل‌ساز شوند.
خم شدن و برداشتن اجسام سنگین
خم شدن ناگهانی یا بلند کردن اجسام سنگین موجب افزایش فشار در عروق اطراف چشم شده و خونریزی یا افزایش ورم را در پی دارد. اکیدا توصیه می کنیم که از هرگونه حرکت که باعث افزایش فشار داخل جمجمه‌ای می شود، پرهیز کنید.
شنا و سونا
آب استخرها حاوی مواد شیمیایی مثل کلر است که موجب تحریک زخم و افزایش خطر عفونت می شود. همچنین، رطوبت و گرمای بالای سونا و جکوزی سبب گشاد شدن عروق و افزایش احتمال خونریزی یا تشدید التهاب خواهد شد. حداقل تا یک ماه پس از جراحی از شنا کردن و رفتن به سونا یا جکوزی خودداری کنید.
قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید
پوست پلک پس از جراحی بسیار حساس می‌شود و قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید موجب تغییر رنگ زخم، التهاب و تحریک پوست خواهد شد. در صورت نیاز به بیرون رفتن، حتماً از عینک آفتابی با فریم بزرگ و کلاه لبه‌دار استفاده کنید و مانع از تابش مستقیم آفتاب به پلک‌ها شوید.
تماس مستقیم با آب داغ
آب داغ در افزایش التهاب و تحریک ناحیه جراحی شده تاثیر دارد. هنگام شست‌وشوی صورت یا حمام کردن، از آب ولرم استفاده کنید و دقت داشته باشید که فشار آب به طور مستقیم روی صورت نریزد.
مالش یا دستکاری چشم‌ه ممنوع
این احتمال می رود که پس از جراحی، احساس خارش، سوزش یا خشکی در چشم‌ها داشته باشید، اما هرگز نباید چشم‌ها را بمالید یا به پلک‌ها فشار وارد کنید. این کار منجر به باز شدن بخیه‌ها، عفونت یا طولانی شدن روند بهبودی می شود. در صورت خشکی چشم، از قطره‌های چشمی تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید.
اقدامات قبل از انجام عمل جراحی پلک
جراحی پلک فقط به مراقبت‌های بعد از عمل محدود نمی‌شود بلکه اقدامات پیش از جراحی نیز نقش مهمی در نتیجه نهایی دارند. پیش از هر چیز، معاینه پزشکی ضروری است. پزشک با بررسی وضعیت سلامت، بینایی و تهیه عکس‌های قبل از عمل، شرایط شما را ارزیابی می‌کند. اما این تنها بخشی از ماجراست.
داروهایی مانند آسپرین، وارفارین و بروفن باید کنار گذاشته شوند، چراکه خطر خونریزی را افزایش می‌دهند.
الکل و سیگار نیز تا سه هفته قبل از جراحی ممنوع هستند چون روند ترمیم را مختل می‌کنند.
مهم‌تر از همه، انتخاب جراح متخصص که تجربه کافی در بلفاروپلاستی دارد، تأثیر چشمگیری در نتیجه عمل خواهد داشت. این پزشک می‌داند که چگونه برش‌ها را در دقیق‌ترین نقاط ایجاد کند تا کمترین جای زخم باقی بماند و بهترین نتیجه حاصل شود.
راه‌های پیشگیری از افتادگی پلک
جالب است بدانید که افتادگی پلک فقط یک مسئله ژنتیکی یا وابسته به افزایش سن نیست؛ سبک زندگی و مراقبت های روزانه نیز تأثیر زیادی در پیشگیری از آن دارند. برای اینکه پلک هایی سفت و بدون افتادگی داشته باشید، رعایت چند نکته ساده ضروری است.
فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود قرار دهید زیرا ورزش جریان خون را بهبود داده و برای حفظ استحکام پوست مفید است.
خواب کافی و منظم برای جلوگیری از افتادگی پلک ضروری است. استفاده طولانی مدت از گوشی و مانیتور فشار زیادی به عضلات پلک وارد می‌کند. بهتر است هرچند وقت یک‌بار چشمان خود را استراحت دهید.
کیفیت محصولات آرایشی اهمیت زیادی دارد. مواد نامرغوب به پوست لطیف اطراف چشم آسیب می‌زنند.
مصرف زیاد شکر و نمک روند پیری پوست را تسریع می‌کند. از این رو، داشتن یک رژیم غذایی متعادل را در پیش بگیرید. استرس یکی از دشمنان اصلی پوست است. پس تا حد امکان از موقعیت های پرتنش دور بمانید.
آبرسانی کافی نقش کلیدی در سلامت پوست دارد. نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز و استفاده از کرم های مرطوب کننده برای حفظ شادابی پلک‌ها موثر است. ماساژهای ملایم و استفاده از ماسک‌های طبیعی هم روش‌هایی مؤثر برای تقویت پوست این ناحیه هستند.
جمع بندی
به منظور جلوگیری از افتادگی پلک، رعایت سبک زندگی سالم و مراقبت های منظم از پوست ضروری است. ورزش، خواب کافی، استراحت چشم ها و استفاده از محصولات مراقبتی مناسب در حفظ استحکام پلک ها دخیل هستند تغذیه متعادل، پرهیز از استرس و آبرسانی کافی به پوست نیز از عوامل کلیدی در پیشگیری از این مشکل هستند.
