پف چشم برای چیست؟ پف چشم یا ادم پری‌اوربیتال به علت تجمع مایعات در بافت های اطراف چشم ایجاد می شود. این وضعیت به علت واکنش های آلرژیک، خستگی، کمبود خواب، افزایش سن، تغییرات هورمونی، مصرف زیاد نمک، بیماری های کلیوی، مشکلات تیروئیدی و حتی برخی عفونت های چشمی اتفاق می افتد. بسته به علت زمینه ای، این تورم ممکن است موقتی یا مزمن باشد.
اشاره به این موضوع اهمیت دارد که درمان پف چشم بسته به علت آن صورت می پذیرد. در موارد خفیف، استراحت کافی، برای کاهش ورم چشم مفید است اما در شرایطی که پف چشم ناشی از حساسیت، بیماری های داخلی یا التهاب های شدید باشد، نیاز به درمان های پزشکی یا تغییر در سبک زندگی خواهد داشت.
فهرست مطالب
علائم همراه با پف چشم
پف چشم با علائم دیگری همراه است. از جمله:
- ناحیه اطراف چشم ممکن است دچار التهاب خفیف تا شدید شود.
- در برخی موارد، تورم شدید موجب اختلال بینایی خواهد شد.
- چشم ها ممکن است بیش از حد معمول اشک تولید کنند.
- افراد هنگام حرکت دادن چشم یا لمس آن دچار درد می شوند.
- قرار گرفتن در معرض نور، آزار دهنده خواهد بود.
- خارش دور چشم و کبودی خفیف نیز همراه با ورم مشاهده می شود.
اختلالات تیروئید دلیل پف چشم
کم‌کاری و پرکاری تیروئید هر دو موجب احتباس مایعات در بدن می شوند که یکی از نتایج آن ورم چشم است. در بیماری گریوز (نوعی پرکاری تیروئید)، التهاب بافت های اطراف چشم با بیرون زدگی کره چشم همراه است.
سلولیت پری‌اوربیتال
یک عفونت باکتریایی جدی که موجب التهاب و ورم پلک و پوست اطراف چشم می شود. اگر این وضعیت بیش از دو تا سه روز طول بکشد یا با تب و درد شدید همراه باشد، نیاز به درمان اورژانسی دارد.
سندرم نفروتیک علت پف چشم
این بیماری کلیوی موجب اختلال در فیلتر کردن مایعات بدن شده و در نتیجه مایعات اضافی در قسمت های مختلف بدن از جمله اطراف چشم تجمع پیدا می کنند.
تریشینوز
یک بیماری انگلی که از طریق مصرف گوشت خوک خام یا نیم پز منتقل می شود و با التهاب و ورم چشم به همراه علائم دیگر مانند تب و درد عضلانی همراه است.
اختلال عملکرد غدد اشکی
وقتی غدد اشکی به درستی عمل نکنند یا دچار انسداد شوند، مایعات در ناحیه اطراف چشم تجمع پیدا می‌کنند و باعث ورم می شوند.
انسداد ورید اجوف فوقانی
انسداد این ورید که مسئول بازگرداندن خون از قسمت های بالایی بدن به قلب است با تجمع خون در سر و گردن همراه می شود و یکی از نشانه های آن ورم چشم است.
کنژنکتیویت (التهاب ملتحمه)
بیماری ویروسی یا باکتریایی است که باعث قرمزی، تورم و التهاب ملتحمه چشم می شود. گاهی اوقات با خارش، ترشح چسبناک و حساسیت به نور همراه است.
ضربه به چشم
آسیب های فیزیکی در اطراف چشم منجر به التهاب، کبودی و پف چشم خواهند شد که معمولا موقتی هستند.
بالا رفتن سن
با افزایش سن، پوست اطراف چشم خاصیت کشسانی خود را از دست می دهد و بدن مایعات را بیشتر در این ناحیه نگه می دارد. در نتیجه، موجب ایجاد ظاهر پف آلود خواهد شد.
گریه کردن دلیل پف چشم
اشک ریخن با تحریک بافت های اطراف چشم در افزایش جریان خون و در نتیجه ورم موقتی چشم تاثیر دارد.
خواب نامنظم
کمبود خواب و حتی خواب بیش از حد می‌تواند به احتباس مایعات در بدن منجر شده و چشم ها را پف‌آلود می کند.
رژیم غذایی پرنمک
مصرف بیش از حد نمک سبب افزایش احتباس آب در بدن شده و یکی از اثرات آن ورم در اطراف چشم است.
مصرف زیاد الکل
الکل یکی از دلایل کم آبی بدن تشخیص داده می شود و بدن در واکنش به این وضعیت مایعات را در خود نگه می‌دارد که موجب پف چشم خواهد شد.
سیگار کشیدن
سیگار با تأثیر بر هورمون ها و گردش خون، احتباس مایعات و تورم در نواحی مختلف بدن را ایجاد می کند.
درمان پف چشم با مصرف دارو
درمان پف چشم بستگی به علت اصلی آن دارد. بنابراین در صورت مشاهده ورم مداوم یا شدید، با پزشک صحبت کنید.
کورتیکواستروئیدها
این داروها برای کاهش التهاب استفاده می شوند و به صورت موضعی (پماد یا کرم) یا خوراکی قابل مصرف هستند. کورتیکواستروئیدها در مواردی که ورم چشم ناشی از بیماری های التهابی، آلرژی های شدید یا بیماری های خود ایمنی تشخیص داده شوند، مؤثر هستند. مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشد زیرا استفاده طولانی مدت، عوارضی مانند نازک شدن پوست یا تغییرات هورمونی ایجاد می کند.
داروهای ضد التهاب
داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن که به صورت خوراکی یا موضعی در دسترس هستند، برای کاهش التهاب و درد استفاده می شوند. این داروها در مواردی که ورم چشم ناشی از آسیب، عفونت خفیف یا التهاب عمومی بدن باشد، تکاربرد دارند. البته، مصرف بیش از حد این داروها، عوارضی مانند مشکلات گوارشی به همراه خواهد داشت.
آنتی‌هیستامین ها
اگر ورم چشم ناشی از واکنش آلرژیک باشد، آنتی‌هیستامین ها علائم را کاهش می دهند. این داروها از طریق مهار هیستامین، ماده ای که در واکنش های آلرژیک ترشح می شود، التهاب و تورم را از بین می برند. آنتی هیستامین ها به صورت خوراکی مانند ستیریزین و لوراتادین یا موضعی – قطره های چشمی ضد آلرژی – مصرف می شوند.
آدرنالین (اپی‌نفرین)
برای موارد اضطراری مانند شوک آنافیلاکسی که موجب تورم شدید صورت و گلو می شود، قابل استفاده است. اپی‌نفرین باعث انقباض عروق خونی و کاهش سریع التهاب می شود. این دارو در موارد حساسیت های شدید غذایی، نیش حشرات یا آلرژی های دارویی تجویز می شود و باید بلافاصله پس از بروز واکنش آلرژیک شدید تزریق گردد.
مصرف آنتی‌بیوتیک ها برای درمان پف چشم
اگر ورم چشم به خاطر عفونت های باکتریایی مانند سلولیت پری‌اوربیتال یا کنژنکتیویت باکتریایی ایجاد شده باشد، آنتی‌بیوتیک های خوراکی، موضعی یا تزریقی مورد استفاده قرار می گیرند. مصرف این داروها باید مطابق دستور پزشک باشد تا از مقاومت آنتی بیوتیکی جلوگیری شود.
درمان‌های خانگی ورم چشم
کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی به دفع مایعات اضافی کمک کرده و تورم اطراف چشم را کاهش می دهد. استفاده از غذاهای تازه و پرهیز از خوراکی های فرآوری شده که حاوی سدیم بالا هستند، در این زمینه مؤثر است.
هیدراته نگه داشتن بدن موجب تنظیم تعادل مایعات شده و از احتباس آنها جلوگیری می‌کند. بدن برای جبران کم آبی، مایعات را در بافت ها نگه می دارد که یکی از نتایج آن پف چشم است. مصرف کافی آب در طول روز، بلاخص در هوای گرم یا پس از فعالیت بدنی، ضرورت دارد.
قرار دادن کمپرس سرد روی چشم ها برای کاهش التهاب و منقبض شدن رگ های خونی مفید است. این کار در مواردی که ورم چشم ناشی از آلرژی، بی خوابی یا گریه باشد، مؤثر خواهد بود. استفاده از برش های خیار، چای کیسه ای سرد یا قاشق خنک نیز برای کاهش ورم چشم کاربردی هستند.
وضعیت پوست دور چشم پف کرده به چه شکل است؟
ویژگی های پوست دور چشم پف‌کرده به شرح زیر است:
ناحیه زیر چشم به وضوح متورم می شود و ممکن است پوست نرم تر از حالت عادی به نظر برسد. این تورم در یک یا هر دو چشم دیده می شود و شدت آن بسته به علت زمینه ای متفاوت است.
در برخی افراد، پف چشم همراه با حلقه های تیره است که ناشی از مشکلات گردش خون، کم خوابی، ژنتیک یا حتی افزایش سن خواهد بود. این تیرگی سبب می شود که چشم ها خسته تر و پیرتر به نظر برسند.
با افزایش سن، پوست دور چشم نازک تر می شود و علت افتادگی و پف چشم تشخیص داده خواهد شد زیرا توانایی پوست برای حفظ ساختار خود کاهش پیدا می کند.
گاهی اوقات، پوست اطراف چشم خشک و حساس می شود که این وضعیت علت تحریک بیشتر و تشدید پف خواهد بود. عوامل محیطی مانند آب و هوای خشک، استفاده بیش از حد از لوازم آرایشی یا برخی بیماری های پوستی در این مسئله نقش دارند.
اگر پف چشم ناشی از عفونت، التهاب یا آلرژی باشد، احتمالا با درد یا احساس فشار در اطراف چشم همراه خواهد بود. در چنین مواردی، مراجعه به پزشک برای بررسی علت زمینه ای ضروری است.
پف چشم به علت مصرف دارو
جالب است بدانید که مصرف برخی داروها موجب احتباس مایعات در بدن و در نتیجه پف چشم می شوند. این وضعیت به خاطر واکنش آلرژیک، اثرات جانبی دارو یا تغییرات در گردش خون رخ می دهد.
- آکسون (داپسون): برای درمان عفونت های باکتریایی و برخی بیماری های پوستی استفاده می شود.
- آلوپورینول: با هدف سطح اسید اوریک در بیماران مبتلا به نقرس تجویز می گردد.
- داروهای ضد تشنج: برخی داروهای مورد استفاده برای کنترل تشنج، مانند فنیتوئین و کاربامازپین منجر به احتباس مایعات و در نتیجه پف چشم می شوند.
- ایموران (آزاتیوپرین): در بیماران پیوند اعضا یا مبتلا به بیماری های خود ایمنی مصرف می‌شود.
- فلاژیل (مترونیدازول): این آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت های باکتریایی و انگلی تجویز می گردد.
- گلیوک (ایماتینیب مسیلات): داروی مورد استفاده در درمان برخی سرطان ها است که با ایجاد احتباس مایعات در بدن، موجب پف چشم و تورم صورت خواهد شد.
- مینوسیکلین: با هدف درمان آکنه و برخی عفونت های باکتریایی مصرف می شود.
- داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی: مانند ایبوپروفن و ناپروکسن که برای کاهش درد و التهاب مصرف می شوند.
- سولفونامیدها: نوعی آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت های باکتریایی است.
- پلاویکس (کلوپیدوگرل): به منظور جلوگیری از تشکیل لخته های خونی در بیماران قلبی مورد استفاده قرار می گیرد.
علت پف چشم در بارداری
در دوران بارداری، تغییرات هورمونی و افزایش حجم مایعات بدن در ایجاد تورم بلاخص در اطراف چشم نقش دارند( این وضعیت کاملا طبیعی است).
لازم به ذکر است که در دوران بارداری، بدن مایعات بیشتری را برای حمایت از جنین ذخیره می‌کند. این احتباس مایعات منجر به ورم در صورت، دست ها، پاها و چشم ها می شود و در سه ماهه سوم شایع تر است.
افزایش سطح هورمون های استروژن و پروژسترون در دوران بارداری با افزایش نفوذ پذیری عروق خونی و تجمع مایعات در بافت های اطراف چشم همراه است.
خستگی و تغییرات خواب در دوران بارداری موجب ایجاد پف در اطراف چشم می شوند. کمبود خواب، گردش خون را تحت تأثیر قرار داده و با تیرگی زیر چشم همراه است.
مصرف زیاد نمک در رژیم غذایی منجر به احتباس بیشتر مایعات در بدن شده و ورم را تشدید می کند. رعایت تعادل در مصرف سدیم به کاهش این مشکل کمک خواهد کرد.
برخی زنان در دوران بارداری دچار واکنش های آلرژیک می شوند که التهاب، خارش و پف چشم را در پی دارد. تغییرات سیستم ایمنی، حساسیت فرد را نسبت به عوامل آلرژی زا افزایش می دهد.
در برخی موارد، پف چشم همراه با ورم شدید دست ها و پاها، نشانه فشار خون بالا یا پره‌اکلامپسی تشخیص داده می شود. این شرایط نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند، زیرا بر سلامت مادر و جنین تأثیر می گذارند.
راهکارهای کاهش پف چشم در بارداری
هیدراته ماندن بدن برای دفع سدیم اضافی و جلوگیری از احتباس مایعات مفید است. مصرف روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب توصیه می شود.
رژیم غذایی پرنمک در افزایش احتباس مایعات در بدن نقش دارد. کاهش مصرف غذاهای شور مانند فست فودها، کنسروها و تنقلات فرآوری شده، ورم را کاهش می دهد.
قرار دادن یک کمپرس سرد مانند تکه های یخ پیچیده شده در پارچه یا برش های خیار سرد روی چشم ها به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه التهاب را کاهش می دهد و باعث آرامش عضلات اطراف چشم خواهد شد.
پتاسیم به تعادل مایعات بدن کمک کرده و میزان ورم را کاهش می دهد. مواد غذایی مانند موز، سیب زمینی، اسفناج و آووکادو منابع خوبی از پتاسیم هستند.
ایستادن یا نشستن طولانی مدت موجب تجمع مایعات در بدن می شود. حرکت دادن پاها و انجام حرکات کششی ملایم در طول روز برای بهبود گردش خون و کاهش ورم تاثیر گذار است.
ماساژ آرام با نوک انگشتان در اطراف چشم و پیشانی به بهبود گردش خون کمک کرده و پف چشم را کاهش می دهد.
اگر ورم چشم همراه با تورم شدید در دست‌ها و پاها، سردرد یا تغییرات بینایی باشد، احتمالا نشانه فشار خون بالا یا پره‌اکلامپسی است و نیاز به بررسی پزشکی فوری دارد.
آیا پف چشم خطرناک است؟
پف چشم به طور کلی یک مشکل جدی به حساب نمی اید و غالبا یک دغدغه زیبایی در نظر گرفته می شود. این وضعیت اغلب ناشی از احتباس مایعات، آلرژی، خستگی یا افزایش سن است و با اصلاح سبک زندگی و درمان های خانگی برطرف می شود.
اگر پف چشم همراه با علائم غیرعادی باشد، نشان دهنده یک بیماری زمینه ای تشخیص داده می شود که نیاز به بررسی پزشکی دارد. علائمی که نشانه یک مشکل جدی هستند، عبارتند از:
- درد شدید یا طولانی مدت در اطراف چشم
- قرمزی و التهاب شدید که ناشی از عفونت یا آلرژی است
- تغییر در بینایی مانند تاری دید، دوبینی یا کاهش ناگهانی بینایی
- تورم ناگهانی و شدید در یک طرف صورت
- عدم بهبود پف چشم پس از درمان های خانگی و تغییر در سبک زندگی
علت پف چشم در کودکان
پف چشم در کودکان به دلایل مختلفی از جمله آلرژی، عفونت، سرماخوردگی یا خواب ناکافی ایجاد می شود. آلرژی های فصلی یا حساسیت به گرد و غبار، گرده گیاهان، برخی غذاها یا مواد شیمیایی موجب التهاب و پف چشم می شود. این واکنش های آلرژیک با خارش، قرمزی و آبریزش چشم همراه هستند.
در طول بیماری هایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا، بدن مایعات بیشتری در اطراف چشم ها و صورت جمع می‌کند که تاثیر زیادی در پف کردن چشم ها دارد.
کودکانی که کمبود خواب دارند یا خواب بی‌کیفیت را تجربه می‌کنند، دچار پف چشم می شوند.
علت پف چشم در سنین بالا
چرا پف چشم در سنین بالا بیشتر دیده می شود؟ با افزایش سن، تغییرات طبیعی در ساختار پوست و عضلات اطراف چشم رخ می دهد که به پف چشم منجر خواهد شد. این موضوع نشان دهنده تغییرات متابولیکی و کاهش عملکرد برخی از مکانیسم های بدن است. در عین حال، بدن در سنین بالا کندتر مایعات اضافی را دفع می‌کند. این موضوع با احتباس مایعات در بافت های اطراف چشم همراه است و پف چشم را تشدید می کند.
یکی از تغییرات رایج در دوران سالمندی، کاهش کلاژن و الاستین در پوست است. این دو پروتئین مسئول حفظ سفتی و انعطاف پذیری پوست هستند. با کاهش تولید آنها، پوست شل تر شده و بیشتر مستعد افتادگی و پف خواهد بود.
با افزایش سن، چربی های زیر چشم به سمت پایین حرکت می کنند و موجب می گردد که ناحیه اطراف چشم متورم تر از قبل به نظر برسد.
راه حل های کاهش پف چشم در سنین بالا
- کاهش مصرف نمک و نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از احتباس مایعات
- داشتن خواب کافی و مناسب برای کاهش ورم چشم در صبح
- استفاده از کرم های آبرسان و کلاژن ساز برای حفظ استحکام پوست
جمع بندی
پف چشم شاید در نگاه اول یک مشکل ساده و ظاهری به نظر برسد، اما ممکن است نشانه ای از تغییرات درونی بدن باشد. از خستگی و آلرژی تا افزایش سن و بروز برخی بیماری ها، دلایل مختلفی در ایجاد آن نقش دارند. خوشبختانه، با کمی توجه به سبک زندگی، تغذیه مناسب و مراقبت از پوست می توان تا حد زیادی این مشکل را کنترل کرد.
اگر پف چشم به طور مداوم ادامه دارد یا با درد، قرمزی و تغییر بینایی همراه است، بهتر است این پیام بدن را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
