علت التهاب چشم در کودکان
علت التهاب چشم در کودکان موضوع این مطلب بوده که به آن خواهیم پرداخت.
چشم ها اندامی بسیار حساس در هر شخص هستند. این عضو حساس در کودکان و افراد خردسال آسیب پذیرتر است زیرا که کودکان راه های جلوگیری از بروز بیماری و رعایت بهداشت چشم را به خوبی نمی دانند. در این مطلب انواع التهاب و علت التهاب چشم در کودکان را بررسی می کنیم و پس از این بررسی، راهکار های ساده و مفیدی جهت پیشگیری از التهاب و شناسایی علت التهاب چشم در کودکان ارائه می شود. با توجه به اهمیت بینایی در بالندگی کودکان نیاز است تا هر نوع عارضه در ارتباط با بینایی و چشم کودکان به دقت و در سریع ترین زمان ممکن مورد توجه والدین قرار گیرد.
چشم یکی از اصلی ترین اعضای بدن است. از لحظه ای که از خواب بیدار می شویم تا لحظه ای که دوباره به خواب می رویم، چشمان در حال فعالیت هستند پس می توان گفت چشم ها جزو فعال ترین اعضا و اندام های بدن هستند. چشم یک ساختار بسیار پیچیده است که از میلیون ها جز کوچک تر ساخته شده است. در میان حواس هفتگانه ای که متخصصان برای بشر قائل اند حس بینایی اصلی ترین و مهم ترین حس است.
بیشترین تعامل شخص با محیط اطرافش از راه بینایی حاصل می شود و اغلب ادارک اشخاص از راه دیدن حاصل می گردد. چشم ها علاوه بر دریافت اطلاعات در زیبایی چهره نیز موثر اند. کارکرد این عضو گاهی بر اثر بیماری دچار اختلال می گردد؛ یکی از بیماری های مرسوم چشمی به ویژه در کودکان التهاب چشم است. در این مطلب به علت التهاب چشم در کودکان خواهیم پرداخت.
التهاب وضعیتی است که در آن بافت های بدن به ضربات پاسخ می دهد. این پاسخ احتمال دارد به یک ضربه، سوختگی و یا هر چیزی دیگری باشد. علائم اصلی التهاب عبارتند از: باد کردن، گرم بودن، درد و قرمزی عضو و اندام مورد نظر. گرچه احتمال دارد همه این نشانه ها در آن واحد همگی وجود نداشته باشد. نشانه های دیگری که به التهاب مربوط می شود عبارتند از افزایش دمای بدن و یا بالا رفتن ضربان.
نشانه های التهاب خفیف با شدید متفاوت است اما به هر حال مکانیسم یکسان است. به دلیل ضربه، بافت مویرگ های خونی منبسط می شود، جریان خون بیشتر می گردد و در همین حال گلبول های سفید خون از دیواره رگ ها عبور نموده و به بافت ها وارد می شوند. در این لحظه مقدار بسیاری مایع که بایستی به خارج از بافت ریخته شود در محل صدمه دیده جمع می شود. همه این تغییرات برای این است که مبارزه با عوامل التهاب را برای بدن آسان تر نموده و بدن را برای انجام فعالیت های خود به حالت اولیه باز گرداند.
التهاب بخش های داخلی چشم، یووئیت گفته می شود. قسمت های رنگی چشم شامل زیر می گردد:
- عنبیه (قسمت رنگی چشم)
- جسم مویی (که مایع داخل چشم را تولید نموده و حرکت عدسی را کنترل می نماید)
- مشیمیه (که کره چشم را از عنبیه تا پیرامون چشم می پوشاند)
بسته به اینکه کدام بخش از چشم تحت تأثیر التهاب باشد، یووئیت احتمال دارد به عنوان ایریتیس یا ایریدوسیکلیت هم شناخته شود. علت التهاب چشم در کودکان احتمال دارد به علل گوناگونی اتفاق بیفتد. گاهی در نتیجه یک آسیب، عفونت یا مشکلات خودایمنی و در بعضی از موارد نیز به علل ایدیوپاتیک یا ناشناخته احتمال دارد شاهد التهاب چشم کودکان باشید. دقت داشته باشید که در مواردی اگر به علت التهاب چشم در کودکان توجه نشود، این موضوع می تواند به نابینایی منجر شوند.
به جهت اینکه با علت التهاب چشم در کودکان آشنا شوید بهتر است نخست با ساختار چشمان آشنا گردید.
عملکرد چشم همچون عملکرد درون دوربین است. در چشم پرتو های نوری از راه قرنیه و مردمک دریافت می گردد. مردمک در عنبیه چشم قرار دارد و مقدار نور ورودی به چشم را تنظیم می کند. پس از آن عدسی های واقع شده در چشم نور ورودی را از مایعی شفاف به اسم زجاجیه عبور می دهند و بر روی شبکیه متمرکز می نمایند. زجاجیه در قسمت جلویی چشم قرار دارد. شبکیه یک لایه نازک است که پوشش درونی پشت چشم را تشکیل می دهد.
شبکیه همچون فیلمی در داخل دوربین عمل نموده و نور را به تصویر تبدیل می نماید. به این شکل که پرتوهای نوریی را به تکانه تبدیل می نماید که در امتداد عصب بینایی به طرف مغز حرکت می کنند. مغز تصاویر دریافتی از هر 2 چشم را ادغام نموده و آن ها را به عنوان 1 تصویر منفرد و 3 بعدی تفسیر می کند. این فرآیند به انسان امکان می دهد تا عمق و فاصله را درک نماییم. چنانچه هر یک از بخش های هریک از چشم ها آسیب ببیند، تغییراتی در بینایی ایجاد خواهد گردید.
علت التهاب چشم در کودکان چیست؟
هر مالشی می تواند پف کردگی پلک ها را باعث شود، و این حالت به دلیل تحریک چشم و اثر محرک است. کودکان اغلب در این حالت با دست های آلوده به چشم خود دست می زنند که جرقه یک واکنش التهابی را کلید می زنند.
علت التهاب چشم در کودکان می تواند خارجی یا درونی باشد. دلایل خارجی همچون گزش به وسیله حشرات، برخورد دست آلوده به چشم، هوای ناسالم و آلوده و گاه دست آلوده به موادی مثل فلفل و ادویجات، گرده گیاهان و … است. علت درونی التهاب چشم در کودکان هم می تواند شامل بیماری های خود ایمنی، نارسایی کلیوی، قلبی و کبدی و … باشد.
در هر صورت علت التهاب چشم در کودکان بایستی حتماً شناسایی شود و به موقع درمان گردد تا بینایی کودک به خطر نیفتد چرا که در مواردی که التهاب چشمی درمان نگردد باعث ایجاد گلوکوم و آب مروارید می شود که آسیبی دائمی به بینایی وارد می کند و گاهی حتی احتمال دارد جان کودک به خطر افتد. پس بهتر است نخست علائم التهاب چشم کودکان را شناسایی کنیم و به موقع به فکر درمان باشیم.
علت التهاب چشم در کودکان می تواند در اثر عفونت، آسیب یا یک بیماری خودایمنی ایجاد شود. با این حال، خیلی از وقت ها نمی توان علت التهاب چشم در کودکان را به طور دقیق شناسایی کرد. برای پی بردن به علت التهاب چشم در کودکان بهتر است به سرنخ های زیر توجه نمایید. این موارد تا حدود بسیاری می توانند راهنمای شما در تشخیص علت التهاب چشم در کودکان باشند.
ورم یک چشم اغلب به دلیل نیش حشره رخ می‌دهد. نیش پشه یک علت شایع آن است. این حالت همچنین می تواند به دلیل انتقال یک ماده محرک همچون غذا به وسیله دست به چشم صورت گیرد. در صورت وجود جای نیش در دیگر نقاط بدن باید به نیش پشه مشکوک شد. نیش حشرات در بخش های بالای صورت می تواند سبب تورم پلک شود.
این وضعیت می تواند تا چندین روز ادامه دار باشد. به دنبال نیش حشرات، ورم می تواند به رنگ صورتی و نیز با اندازه بزرگ ایجاد گردد. بروز این ورم در سنین ۱ الی ۵ سالگی رایج است.
ورم هر دو چشم به طور معمول به علت گرده های موجود در هوا ایجاد می شود. این مواد شامل گرده درخت، یا علف های هرز می شود. این گرده ها در هوا موجود اند و قابلیت جابجایی فواصل زیاد را دارند. خارش هم تورم را تشدید می نماید.
ورم صورت به طور معمول به علت واکنش های آلرژیک به مواد بلعیده شده ایجاد می شود. برای مثال این مواد آلرژیک در غذا ها یا داروها پیدا می شوند. حتی این احتمال هست که بخشی از یک واکنش شدید آلرژیکی باشد.
واکنش های حساسیتی به قطره های چشمی آنتی بیوتیکی می تواند سبب ورم در هر دو چشم گردد.
علت ورم یک چشم
نیش حشره در نزدیکی چشم. بافت های شل شده چشم بخاطر نیش حشره به آسانی متورم می شوند.
درماتیت تماسی نزدیک چشم.
آسیب نزدیک چشم. این وضعیت قادر است سبب تورم چشم شود.
گل مژه این وضعیت نوعی عفونت جزئی در مژه ها است.
داکریوسیستیت. این حالت به عفونت کیسه اشکی در گوشه چشم گفته می شود.
عفونت سینوسی اتموئید. این حالت سبب تورم و قرمزی چشم می شود. سینوس اتموئید در پشت چشم قرار دارد.
سلولیت پری اوربیتال. این حالت نوعی عفونت باکتریایی پلک است و ناشی از انتشار عوامل باکتریایی از زخم عفونی مجاور یا نیش حشره است. در این حالت پلک چشم قرمز شده و در زمان لمس کردن دردناک خواهد بود.
علت التهاب هر دو چشم در کودکان
ورم ملتحمه آلرژیک. خارش چشمان به علت شوره سر حیوانات خانگی اتفاق می‌افتد.
کنژونکتیویت ویروسی. نشانه اصلی این شرایط، چشمانی سرخ رنگ به همراه با سرماخوردگی است.
کنژونکتیویت باکتریایی. علامت اصلی این شرایط چرک زرد رنگ در یک یا هر 2 چشم است و پلک ها احتمال دارد بسته دیده شوند.
آنافیلاکسی. آنافیلاکسی یک حالت جدی به حساب می آید زیرا که از نوع واکنش آلرژیک شدید و تهدید کننده حیات تلقی می گردد. این تحریکات احتمال دارد به وسیله غذا ها، داروها و نیش حشرات ایجاد شود. به دنبال این شرایط علائم جدی همچون مشکل در تنفس یا بلع ظاهر می شود و کهیر تقریبا در همگی موارد وجود دارد.
علائم التهاب چشم کودکان
پس از پرداختن به علت التهاب چشم در کودکان به علائم آن می پردازیم. گاهی اوقات علائم یووئیت احتمال دارد چندان آشکار نباشد. در بعضی موارد احتمال دارد کودکان از نور آزاردهنده چشم یا تاری دید شکایت نمایند. احتمال دارد چشمان کودک قرمز یا کدر به نظر آیند. با این وجود، این نشانه ها به طور معمول به اندازه ای آهسته اند که آسیب دائمی چشم احتمال دارد پیش از مشاهده هرگونه مشکل بینایی رخ دهد. ولی به طور کلی بعضی از علائمی که احتمال دارد در فرزندتان مشاهده نمایید عبارت اند از:
- ورم پلک ها یا بخش پیرامون چشم ها
- ورم بدون سرخ رنگی ناحیه سفیدی چشم
- بدون ترشحات چرکی زرد یا سبز
مقیاس ورم چشم
خفیف: پف کردگی پلک وجود دارد، ولی امکان باز نمودن عادی چشم ها هم وجود دارد.
متوسط: مقداری بیشتر از حالت پف‌کردگی مشاهده می گردد، ولی چشم ها هنوز مقداری باز هستند.
شدید: ورم پلک سبب بسته یا نیمه بسته شدن چشم می شود.
به جهت تشخیص علت التهاب چشم در کودکان و جلوگیری از ایجاد آسیب دائمی، کودک احتیاج به معاینه چشمی منظم با چشم پزشک دارد.
التهاب بخش های مختلف چشم کودکان
پس از پرداختن به علت التهاب چشم در کودکان حال به التهاب در بخش های مختلف می پردازیم:
التهاب مژه ها
مژه ها در بر گیرنده پلک هستند و امر حفاظت را برعهده دارند و مانع ورود ذرات گرد و غبار به درون چشم می شوند. گاهی مژه ها دچار التهاب شده که به این وضعیت «گل مژه» گفته می شود.
التهاب داکریوسیستیت
داکریوسیستیت در حقیقت کیسه اشکی است که در گوشه چشم ها قرار دارد. کار اشک شست و شو چشم و مرطوب کردن آن است. گاه این غده دچار عفونت شده و ملتهب می شود.
سلولیت پری اوربیتال
سلولیت پری اوربیتال یک نوع عفونت باکتریایی است. عامل باکتریایی احتمال دارد در اثر گزش حشرات هم ایجاد گردد در این حالت پلک به خصوص در زمان لمس دردناک است و رنگ آن سرخ است و ملتهب می شود.
عفونت سینوس اتموئید
در پشت چشم سینوس اتموئید قرار دارد. این سینوس گاه دچار عفونت در نتیجه التهاب می شود که در نتیجه آن تورم چشم را به دنبال دارد.
التهاب ویروسی و باکتریایی
به این نوع التهاب کنژونکتیویت گفته می شود. در حالت کنژونکتیویت ویروسی چشم کودک در زمان سرماخوردگی قرمز است. در کنژونکتیویت باکتریایی علامت اصلی چرک زرد رنگ در چشم است. گاه احتمال دارد در اثر این التهاب چشم ها به طور کامل بسته شوند.
اِدم
گاهی چشم دچار التهاب می گردد که در اثر نارسایی قلبی، کبدی و… آب بین بافتی در اثر جاذبه زمین در پاها جمع شده که در اثر دراز کشیدن این مایعات به طرف چشم حرکت می کنند و سبب تورم و التهاب در پیرامون چشم ها می شود.
درمان التهاب چشم کودکان
پس از اینکه علت التهاب چشم در کودکان شناخته شد در حالتی که التهاب چشمی رخ داده باشد، چشم پزشک برای جلوگیری از آسیب دائمی روش درمانی گوناگون را مورد بحث قرار خواهند داد.
اگر التهاب چشم کودکان تشخیص داده شود، احتمال دارد انواع گوناگونی از قطره های چشمی به جهت درمان و کنترل این شرایط تجویز می گردند. این احتمال وجود دارد که به جهت باز نگه داشتن مردمک ها و کمک به پیشگیری از ایجاد اسکار، قطره های چشمی تجویز می گردند. قطره های استروئیدی احتمال دارد جهت کاهش علت التهاب چشم در کودکان تجویز شوند. با این حال، استفاده طولانی از قطره های چشمی استروئیدی می تواند عوارض جانبی خطرناکی همچون گلوکوم و آب مروارید به همراه داشته باشد.
اگر قطره های چشمی در کاهش التهاب موثر نباشند، احتمال دارد داروهای استروئیدی خوراکی تجویز گردند. متوترکسات خوراکی یا تزریقی در حال حاضر بیشتر برای درمان التهاب چشم استفاده می شود، پس می توان از عوارض جانبی طولانی مدت استروئیدها جلوگیری نمود. در موارد التهاب شدید، احتمال دارد داروهای بیولوژیک جدید همچون اینفلیکسیماب یا آدالیموماب مورد استفاده قرار گیرند.
سخن پایانی
در این مقاله در سایت دکتر خوانساری به علت التهاب چشم در کودکان و نکاتی در رابطه با دلایل ایجاد و نیز راه های درمان و انواع این التهاب ها پرداختیم. امیدواریم که با مطالعه این مطلب به اطلاعات مفیدی رسیده باشید. همانطور که دیدید علت التهاب چشم در کودکان در اغلب مواقع چندان خطرناک نبوده و قبل درمان است و می توان پس از مدتی آن را حل نمود. اما به طور کلی جهت اطمینان از جدی نبود مشکل در صورت ایجاد التهاب در کودک حتما به پزشک مجرب مراجعه نمایید. گاهی توجه نکردن به علائم می تواند خطرات و عوارض جبران ناپذیری به جا بگذارد.
